16e arrondissement | Parijs 1900

Begin 20ste eeuwse architectuur in het 16e

De verzameling huizen in het 16e die van architectonisch belang zijn kan worden verdeeld in een groep huizen in Art Nouveau-stijl en een groep met een puristische bouwstijl.

Deze laatste groep vertoont veel gelijkenis met het Nieuwe Bouwen van Rietveld. Een strakke bouwstijl, veel beton. helderwit gepleisterd en vaak een eigenzinnige open inrichting.
In de jaren twintig en dertig heeft een groep architecten, waarvan le Corbusier en Mallet-Stevens de belangrijkste zijn, veel huizen voor rijke particulieren gebouwd. Een aantal daarvan is terug te vinden in het 16e, maar een aanzienlijk deel staat buiten Parijs. In Poissy (nabij Saint Germain-en-Laye) staat bijvoorbeeld de prachtige villa Savoye. Deze villa is te bezoeken (9.30-12.30 uur en 13.30-18.00 uur, tel. 01.39.65.01.06). Maar ook dichter bij Parijs in Boulogne Billancourt (vlak achter het 16e) zijn verschillende huizen van le Corbusier te vinden. Metrolijn 10 heeft Boulogne als eindhalte.

De Art Nouveau-collectie in het 16e wordt sterk bepaald door de huizen van Guimard. Guimard is vooral bekend van zijn metro-ingangen, maar heeft een aantal prachtige Art Nouveau-huizen ontworpen, waarvan een groot deel in het 16e te vinden is.

Castel Beranger

Aan de Rue Fontaine in het 16e arrondissement van Pariijs vind je het appartementengebouw waarmee de architect Hector Guimard ezijn naam vestigde als Art Nouveau architect

Daarvoor zag je wel al enkele Art Nouveau elementen in zijn bouwwerken maar Zijn eerste huis in het 16e arrondissement bijvoorbeeld liet Guimard bouwen toen hij net in de 20 was (dat was in 1891) het Hotel Rosze aan de Rue Boileau.

Toen ook al besteedde hij in zijn ontwerpen veel aandacht aan details. En je ziet in de loop van 1880 -1895 dat strakke elementen uit het neo classisistich bouwen verdwijnen en maken plaats voor elegantere vormen. We zien dat bijvoorbeeld al in Hotel Jassedé aan de Rue Chardon Lagache in het 16e arr. (Op Parijs1900 >>)

Bijzonder kenmerkend in zijn bouwen worden de sierlijke lijnen, originele vormen en zaken als het prachtige houtwerk, de elegante gietijzeren ornamenten vaak gebaseerd op vormen uit de natuur (planten en bloemen) en natuurlijk de decoraties in emaille. Het uiterlijk van de huizen krijgt hierdoor wat lichtvoetigs.

Castel beranger (1894) is een prachtig Art Nouveau woonblok met 36 appartementen. Dit is wel het bekendste werk van Guimard als architect. Vooral de gietijzeren details van de hekken met de planten motieven zijn de moeite waard. Het appartementencomplex is overigens niet toegankelijk voor bezoekers.

Castel Beranger gezien vanaf de straat.

Bovenste verdiepingen van Castel Beranger met de balkons en gietijzer decoraties

Castel Beranger : Hal met trappenhuis en lift

Castel Beranger: De grote hal

Castel Beranger
Architect:         Hector Guimard
Waar:               Rue la Fontaine 16
Wanneer:          1894

Villa Roche/Jeanneret

Het gaat hier in feite om twee woonhuizen in een doodlopend straatje. Villa La Roche werd gebouwd voor een bevriende bankier en Villa Jeanneret voor zijn broer.

Tegenwoordig huist hier de Fondation Le Corbusier. Het huis is te bezichtigen van maandag t/m vrijdag. Raadpleeg de website voor exacte openingstijden.

Het is overigens verstandig om even te bellen om te verifiëren of ze open zijn, want het is mij gebleken dat de openingstijden in werkelijkheid niet zo strak worden gehanteerd als in de folder officieel vermeld staat.

Adresse : 10, square du Docteur Blanche
metro Jasmin
75016 Paris
Téléphone : 01.42.88.75.72
reservation@fondationlecorbusier.fr

Immobiliere Rue La Fontaine

Aan de Rue Fontaine in het 16e arrondissement van Parijs, schuin tegenover Castel Beranger staat een groot appartementencomplex dat is ontworpen door Guimard

Ruim 15 jaar na het ontwerp van Castel Beranger komt Guimard met een ontwerp voor een groot appartementencomplex. Door de hoogte (7 verdiepingen) sluit het complex naadloos aan op het Haussmann straatbeeld van Parijs. In de onderverdieping vinden we een paar winkels en zelfs een café waarvoor Guimard ook de facade en omlijsting in de stijl van het gebouw liet uitvoeren.

Voor de architect Guimard en ondernemer en projectontwikkelaar Leon Nozal was dit project een begin van wat zij Cité Guimard noemden. Een complex van 11 appartementengebouwen in de Style Guimard. Dat was het het plan. Maar helaas is het hele plan nooit gerealiseerd. Ik zelf vermoed dat dit te maken heeft met het overlijden van Leon Nozal. Voor Nozal had Guimard ook een eigen huis ontworpen in het het 16e arrondissement [Hotel Nozal >>>]. Maar Nozal heeft daar niet lang zelf in kunnen wonen.

Immobiliere Rue La Fontaine is verdeeld over twee gebouwen tussen Rue Gros en Rue Agar. Hieronder een paar foto’s van de verschillende gebouwen van de Cité Guimard .

De ingang van het Immeuble aan de Rue Fontaine op nr 21

Het cafe onder het Immeuble

Het straatnaambordje van de Rue Agar in Guimard stijl

De appartementen aan de Rue Agar

Het café met terras

Immobiliere Rue La Fontaine Rue Moderne
Adres 17/19 Rue de la Fontaine
Gebouwd 1909-1911
Architect Hector Guimard

Rue Mallet Stevens

Op een steenworp afstand van Le Fondation Corbusier ligt een “impasse” aan de Rue Docteur Blanche (16e arr) met 6 huizen van Robert Mallet Stevens, afgesloten aan het einde door de concierge woning.

Je zou de opzet van deze impasse kunnen vergelijken met Villa Seurat en Rue George Braque. Ook deze straatjes waren projecten waar een voor die tijd moderne architect de gelegenheid kreeg alle huizen van Impasse (vaak ook wel Villa genoemd), De grond aan de buitenranden van begin 20ste eeuws Parijs was in die tijd nog vaak in particuliere handen die de opdracht aan de architect gaf. In het geval van Rue George Braque was dat bijvoorbeeld Zielinsky, de huizen aan de Villa Seurat werden ontworpen door Lurcat en de huizen aan de Rue Mallet Stevens dus door Robert Mallet Stevens.

Maison Martell. arch: Robert Mallet Stevens

De huizen uit de Rue Mallet

l’Hôtel Mallet-Stevens,
l’Hôtel Martel (op n°10)
l’Hôtel Dreyfus op n°7),
l’Hôtel Reifenberg (op n°4),
l’Hôtel Allatini (op n°5),

Net als veel huizen uit de tijd van het nieuwe bouwen werd ook hier gebouwd volgens een strakke architectuur met moderne materialen zoals beton en staal en afwering middels witgepleisterde buitenmuren.

Maison Martell is de meest bijzondere woning door de trapsgewijze bouw zoals Sauvage ook wel toepaste en door het centrale ronde trappenhuis dat boven het huis uitsteekt.

Rue Mallet Stevens : Hotel Martel

Om de hoek in de rue docteur blanche staat nog een huis van Mallet Stevens. Dit is meer een appartementen gebouw dat, net als het appartementengebouw Sportive van Sauvage aan de rue Vavin (5e arr), naar boven toe trapsgewijs terugloopt.

Hôtel Mezzara

Hôtel Mezzara aan de Rue Fontaine (16e arr) wordt samen met Castel Béranger gezien als het hoogtepunt van het werk van de Art Nouveau architect Hector Guimard.

Het is geen appartementencomplex zoals Castel Beranger maar een Hôtel Particulier. Een particulier woonhuis dat in opdracht van de Franse zakenman Paul Mezzara werd gebouwd. Mezzara handelde in stoffen (kant) en gebruikte de villa ook om nieuwe stoffen te tonen aan zijn klanten.

Van buiten is dit misschien niet het meest in het oog springend Art Nouveau gebouw in Parijs en ook niet van Guimard. Het huis ligt namelijk wat dieper weg van de straat dan de andere woningen aan de Rue Fontaine. En is ook duidelijk minder hoog dan de rest van de bebouwing. Links zie je de concierge woning en rechts het eigenlijke woonhuis. De Façade van het huis is al met al wat sober, maar wacht tot je binnentreed,

Want vooral de inrichting , interieur en decoraties is fenomenaal. Want ook de inrichting en binnen decoraties zijn geheel van de hand van Guimard

De centrale hal en trappenhuis overstijgt in bepaalde opzichte het werk van Horta absoluut.

De afgelopen jaren mocht De Cercle Guimard de villa een paar keer gebruiken voor tentoonstellingen over Guimard en konden bezoekers een blik werpen in dit bijzondere huis. Momenteel is de Cercle Guimard bezig om samen met een geldschieter Hotel Mezzara de kopen , op te knappen en in te richten als de Fondation Guimard. Maar dat is een langzaam proces. Voorlopig moeten we het dus doen met de foto’s
Meer over de Cercle Guimard >>>>
Het About Art Nouveau blog over Hotel Mezzara >>>

Praktische informatie:
Architect: Hector Guimard
Adres: 60 rue Jean de la Fontaine
Gebouwd : 1910

Hotel Mezzara van Hector Guimard aan de Rue Fontaine in het 16e in Parijs

De hal van Hotel Mezzara

Een paar jaar geleden was Hotel Mezzara slechts voor een aantal weken te bezichtigen. Vanaf de hal mocht je een paar vertrekken in loeren. Dit is niet een heel mooie opname maar geeft wel een aardig beeld van de eetkamer

De glazen koepel in de hal van Hotel Mezzara

Hotel Guimard

Deze stadse villa werd gebouwd voor de architect zelf. Beetje ingeklemd tussen andere huizen. Guimard liet het bouwen als woonhuis en atelier. In 1912 namen hij en zijn vrouw het huis in gebruik. De bovenverdieping was werkruimte en atelier

Tot aan eind dertiger jaren heeft Guimard zelf in dit huis gewoond. Toen vond Guimard de dreiging vanuit Nazi Duitsland te groot worden voor hem en zijn joodse vrouw. Guimard vertrok in 1938 naar New York waar hij in 1942 op 75 jarige leeftijd overleed.

Praktische informatie
Architect Hector Guimard
Gebouwd 1909-1912
adres 122, Avenue Mozart
Metro Metro Michel Ange Molitor

Hotel Jassedé

Je kunt eigenlijk de hele ontwikkeling in het werk van Guimard terugvinden in het 16e arrondissement.

Hij kreeg al als jong architect vanaf 1880 regelmatig opdrachten, niet alleen voor het ontwerpen van herenhuizen maar ook een school en rond 1900 tevens de opdracht voor de ingangen van de Parijs Metro.

Gaandeweg ontwikkelde Guimard een geheel eigen invulling van de Art Nouveau. Hij ging op bezoek bij de Brusselse Art Nouveau architecten, keek in Nancy en maakte een studiereis naar Engeland. En hij ontwikkelde zijn eigen interpretatie van de Art Nouveau die hij de Style Guimard noemde.

Heel kenmerkend voor zijn architectuur is dat hij net als Horta in België in zijn huizen veel aandacht besteed aan details en de inrichting van de huizen. Strakke elementen uit het neoclassisistiche bouwen verdwijnen en maken plaats voor elegantere vormen. Bijzonder kenmerkend is het prachtige houtwerk, de elegante gietijzeren ornamenten vaak gebaseerd op vormen uit de natuur (planten en bloemen). Het uiterlijk van de huizen krijgt hierdoor wat lichtvoetigs.

Hotel Jassede aan de Rue Chardon Lagache in het 16e arrondissement is een vroeg werk van Guimard , uit 1893, opgetrokken in landelijke stijl. Eigenlijk nog geen echte Art Nouveau net als de school (Op Parijs1900 >>>) even verderop die Guimard ontwierp maar dit huis heeft wel al een aantal leuke details. Gietijzer smeedwerk werd al ingezet en het huis was voorzien van emaille details en versieringen.

En wel bijzonder is dat even verderop de Metroingang Chardon Lagache te vinden is. Dit is een echte Metropolitain uit de Art Nouveau hoogtijdagen van Guimard . Het station werd in 1913 geopend.

Hôtel Jassedé
Adres 41, Rue Chardon Lagache (16e arrondissement)
Gebouwd 1893
Metro : Chardon Lagache (lijn 10)
Architect Hector Guimar

Immeuble Jassedé

Dit gebouw aan 142 avenue de Versaillles/ 1 rue Lancret, 16e arr. is ontworpen door Hector Guimard in 1903 voor zijn opdrachtgever Louis Jassedé,

Jassedé wasgroothandelaar in kruidenierswaren, voor wie hij al het woonhuis op 41, rue Chardon-Lagache bouwde in 1893. Jassedé wilde dit grote hoekpand als verhuurobject: het 7 verdiepingen tellende gedeelte met winkels aan de avenue voor de gegoede burgerij en het om de hoek gelegen deel met 5 verdiepingen voor de wat minder bedeelden. Het pand is gebouwd tussen 1903 en 1905 en is opgetrokken in steen en geverniste baksteen.

kelderdeurtje rue Lancret

gevel rue Lancret

deur en hal av de Versailles

luchtrooster winkel av. de Versailles.

Métro 10 station Mirabeau of Chardon-Lagache.

L’école du Sacré-Coeur

In een lommerijk stukje van het 16e arrondissement vinden we een elegant schoolgebouw dat is ontworpen door Hector Guimard,

In 1895 kreeg Hector Guimard de opdracht van de priesters van de Sacré Coeur om voor in het 16e arrondissement een nieuwe katholieke school te bouwen. Omdat hij nog nooit een school had ontworpen ging hij eerst kijken hoe de Parijse scholen van die tijd eruit zagen, Op basis daarvan besloot hij dat deze school een meer open karakter zou moeten krijgen en gebruikte dus een veel lichtere steensoort dan gebruikelijk in die tijd. Ook wilde hij meer licht in het gebouw hebben en zorgde voor grote raampartijen. Natuurlijk wel voorzien van de mooi Guimard boog. Voor de onderverdieping liet hij zich inspireren door Viollet le Duc