16e arrondissement | Parijs 1900

Begin 20ste eeuwse architectuur in het 16e

De verzameling huizen in het 16e die van architectonisch belang zijn kan worden verdeeld in een groep huizen in Art Nouveau-stijl en een groep met een puristische bouwstijl.

Deze laatste groep vertoont veel gelijkenis met het Nieuwe Bouwen van Rietveld. Een strakke bouwstijl, veel beton. helderwit gepleisterd en vaak een eigenzinnige open inrichting.
In de jaren twintig en dertig heeft een groep architecten, waarvan le Corbusier en Mallet-Stevens de belangrijkste zijn, veel huizen voor rijke particulieren gebouwd. Een aantal daarvan is terug te vinden in het 16e, maar een aanzienlijk deel staat buiten Parijs. In Poissy (nabij Saint Germain-en-Laye) staat bijvoorbeeld de prachtige villa Savoye. Deze villa is te bezoeken (9.30-12.30 uur en 13.30-18.00 uur, tel. 01.39.65.01.06). Maar ook dichter bij Parijs in Boulogne Billancourt (vlak achter het 16e) zijn verschillende huizen van le Corbusier te vinden. Metrolijn 10 heeft Boulogne als eindhalte.

De Art Nouveau-collectie in het 16e wordt sterk bepaald door de huizen van Guimard. Guimard is vooral bekend van zijn metro-ingangen, maar heeft een aantal prachtige Art Nouveau-huizen ontworpen, waarvan een groot deel in het 16e te vinden is.

Collège Montmorency

College Montmorency is een ontwerp van Pol Abraham uit 1931 en ligt aan 15 rue Henri Heine in het 16e arr. op de hoek met rue Jasmin. Het gebouw was bedoeld voor rijke Amerikaanse jongedames, die in Parijs hun opleiding kwamen voltooien op universitair niveau. De naam komt van de nabij gelegen Villa Montmorency (tegenwoordig een ondoordringbaar stukje Parijs met bewaking etc.) waar het collège eerder gevestigd was. Het gebouw bevatte kantoren, 4 leslokalen, 1 salon-bibliotheek-theater, 18 kamers, een ziekenboeg en laboratorium en kamers voor het personeel. De bibliotheek bevond zich in de uitbouw op de 2e etage. Vooral rechts in de rue Henri Heine zijn de hoekramen (zijn specialiteit) goed te zien. Het gebouw is opgetrokken in gewapend beton met opvullingen van baksteen bedekt met een dunne pleisterlaag.

Aansluitend op 24 rue Jasmin staat het eveneens door Abraham in samenwerking met Paul Sinoir, met wie hij geassocieerd was, al in 1922 ontworpen Hôtel particulier Chauvet voor de directrice van het Collège.

Het oorspronkelijke herenhuis ging maar tot de 2e etage. Wanneer het is verhoogd heb ik niet kunnen achterhalen.

Métro Jasmin, lijn 9

Immeuble Molitor

In het 16e arrondissement aan de Rue Nungesser et Coli vinden we een vrij bijzonder complex uit de handen van Le Corbusier.

De dragende constructie is een gewapend beton skelet en voor de voorgevel is gebruik gemaakt van dezelfde licht doorlatende glasblokken als die waren gebruikt in het Maison Dalsace (Meer over Maison Dalcase: door Bijvoet en Chareau >>)

Immeuble Molitor is meer een appartementencomplex dan een maison. Dus gebouwd voor meerdere bewoners. Het complex bestaat uit 6 etages huurwoningen die niet al te groot uitgevallen zijn.

Maar bovenop het complex was de eigen woning en het atelier van Le Corbusier zelf waar hij woonde vanaf 1934 tot aan zijn door in 1965.

Architect: Le Corbusier
Wanneer 1934
Adres: 24, Rue Nungesser et Coli, 16e arr
Metro: Michel Ange Molitor

Het appertementencomplex is al enige tijd geclassificeerd als monument historique en bovendien in eigendom van de Fondation Le Corbusier. Sinds enige tijd is het woonhuis + atelier van Le Corbusier in dit Immeuble ook te bezoeken.Volgens de website op zaterdag.

Info en openingstijden te vinden op de website van de Fondation >>

Meer foto’s van Immeuble Molitor

Bovenstaande foto’s zijn gemaakt door Marco de Bock.

Hôtel Bocquet

Hôtel Boquet aan 41 rue Gros (16e arr.) is in 1926 ontworpen door de architect Hippolyte “Pol” Abraham (1891 Nantes-1966 Parijs). In 1920 gediplomeerd aan de Ecole Nat.Sup. des Beaux Arts te Parijs, was hij een tijdgenoot en collega van Le Corbusier en Mallet-Stevens. En net als zij een groot aanhanger van het bouwen in gewapend beton. Desondanks wat in de vergetelheid geraakt. In 1923 richtte hij in Parijs een architectenbureau op met Paul Sinoir die mede-auteur was van dit pand. Pol Abraham stond in zijn tijd bekend om zijn hoekramen. De hoek wordt hier gevormd met de beroemde rue Agar, waar Hector Guimard in deze T-vormige straat 8 van zijn beroemde appartementengebouwen neerzette.

Deze gedenksteen is in de rue Agar t.o. het pand van Abraham.

Nog enkele foto’s van het pand van Abraham o.a. de deur in de rue Gros en het gedeelte in de rue Agar:

métro Mirabeau, lijn 10 – RER Maison de Radio France

Metro Dauphine

Aan het einde van Metrolijn 2 aan één van de uitgangen van de halte Porte Dauphine staat één van de mooiste Art Nouveau metroingangen van Parijs

Van de 140 door Guimard ontworpen metrostations in Art Nouveau stijl zijn er nog 90 over. De meeste daarvan zijn open trappen waarvan ook de ballustrades open zijn of bedekt met decoratieve schilden.

Maar Hector Guimard heeft ook een aantal overdekte ingangen ontworpen. In de boeken spreekt men over het type Paviljoen. Daar zijn er echter nog twee van over. De ingang Porte Dauphine en Abesses.. Dauphine is eigenlijk de meest decoratieve en de best bewaarde ingang. Dauphine staat echter niet erg op een centrale plek op een plein zoals Abesses.(Metropolitain Abesses op Parijs1900 >>>)

Vanaf de straat is Metropolitain Dauphine niet echt zo te vinden, namelijk ergens op een soort middenperk tusen het groen vlakbij de Bd Peripherique. Als je op pad gaat : deze metroingang vind je aan de Avenue Foch bij Porte Dauphine, de eindhalte van metrolijn 2.

Metropolitain Dauphine
Adres Porte Dauphine (Metro lijn 2 RATP >>> )
Gebouwd 1890-1900
Architect Hector Guimard

Hotel Jassedé

Je kunt eigenlijk de hele ontwikkeling in het werk van Guimard terugvinden in het 16e arrondissement.

Hij kreeg al als jong architect vanaf 1880 regelmatig opdrachten, niet alleen voor het ontwerpen van herenhuizen maar ook een school en rond 1900 tevens de opdracht voor de ingangen van de Parijs Metro.

Gaandeweg ontwikkelde Guimard een geheel eigen invulling van de Art Nouveau. Hij ging op bezoek bij de Brusselse Art Nouveau architecten, keek in Nancy en maakte een studiereis naar Engeland. En hij ontwikkelde zijn eigen interpretatie van de Art Nouveau die hij de Style Guimard noemde.

Heel kenmerkend voor zijn architectuur is dat hij net als Horta in België in zijn huizen veel aandacht besteed aan details en de inrichting van de huizen. Strakke elementen uit het neoclassisistiche bouwen verdwijnen en maken plaats voor elegantere vormen. Bijzonder kenmerkend is het prachtige houtwerk, de elegante gietijzeren ornamenten vaak gebaseerd op vormen uit de natuur (planten en bloemen). Het uiterlijk van de huizen krijgt hierdoor wat lichtvoetigs.

Hotel Jassede aan de Rue Chardon Lagache in het 16e arrondissement is een vroeg werk van Guimard , uit 1893, opgetrokken in landelijke stijl. Eigenlijk nog geen echte Art Nouveau net als de school (Op Parijs1900 >>>) even verderop die Guimard ontwierp maar dit huis heeft wel al een aantal leuke details. Gietijzer smeedwerk werd al ingezet en het huis was voorzien van emaille details en versieringen.

En wel bijzonder is dat even verderop de Metroingang Chardon Lagache te vinden is. Dit is een echte Metropolitain uit de Art Nouveau hoogtijdagen van Guimard . Het station werd in 1913 geopend.

Hôtel Jassedé
Adres 41, Rue Chardon Lagache (16e arrondissement)
Gebouwd 1893
Metro : Chardon Lagache (lijn 10)
Architect Hector Guimar

Castel Beranger

Aan de Rue Fontaine in het 16e arrondissement van Pariijs vind je het appartementengebouw waarmee de architect Hector Guimard ezijn naam vestigde als Art Nouveau architect

Daarvoor zag je wel al enkele Art Nouveau elementen in zijn bouwwerken maar Zijn eerste huis in het 16e arrondissement bijvoorbeeld liet Guimard bouwen toen hij net in de 20 was (dat was in 1891) het Hotel Rosze aan de Rue Boileau.

Toen ook al besteedde hij in zijn ontwerpen veel aandacht aan details. En je ziet in de loop van 1880 -1895 dat strakke elementen uit het neo classisistich bouwen verdwijnen en maken plaats voor elegantere vormen. We zien dat bijvoorbeeld al in Hotel Jassedé aan de Rue Chardon Lagache in het 16e arr. (Op Parijs1900 >>)

Bijzonder kenmerkend in zijn bouwen worden de sierlijke lijnen, originele vormen en zaken als het prachtige houtwerk, de elegante gietijzeren ornamenten vaak gebaseerd op vormen uit de natuur (planten en bloemen) en natuurlijk de decoraties in emaille. Het uiterlijk van de huizen krijgt hierdoor wat lichtvoetigs.

Castel beranger (1894) is een prachtig Art Nouveau woonblok met 36 appartementen. Dit is wel het bekendste werk van Guimard als architect. Vooral de gietijzeren details van de hekken met de planten motieven zijn de moeite waard. Het appartementencomplex is overigens niet toegankelijk voor bezoekers.

Castel Beranger gezien vanaf de straat.

Bovenste verdiepingen van Castel Beranger met de balkons en gietijzer decoraties

Castel Beranger : Hal met trappenhuis en lift

Castel Beranger: De grote hal

Castel Beranger
Architect:         Hector Guimard
Waar:               Rue la Fontaine 16
Wanneer:          1894

Hotel Mezzara

Hotel Mezzara aan de Rue Fontaine (16e arr) wordt samen met Castel Béranger gezien als het hoogtepunt van het werk van de Art Nouveau architect Hector Guimard.

Het is geen appartementencomplex zoals Castel Beranger maar een Hôtel Particulier. Een particulier woonhuis dat in opdracht van de Franse zakenman Paul Mezzara werd gebouwd. Mezzara handelde in stoffen (kant) en gebruikte de villa ook om nieuwe stoffen te showen aan zijn klanten.

Van buiten is dit misschien niet het meest in het oog springend Art Nouveau gebouw in Parijs en ook niet van Guimard. Het huis ligt wat dieper weg van de straat dan de andere woningen aan de Rue Fontaine. En is ook duidelijk minder hoog dan de rest van de bebouwing. Links zie je de concierge woning en rechts het eigenlijke woonhuis.De Facade van het huis is al met al wat sober, maar wacht tot je binnentreed,

Want vooral de inrichting , interieur en decoraties is fenomenaal. Want ook de inrichting en binnendecoraties zijn geheel van de hand van Guimard

De centrale hal en trappenhuis overstijgt in bepaalde opzichte het werk van Horta absoluut.

De afgelopen jaren mocht De Cercle Guimard de villa een paar keer gebruiken voor tentoonstellingen over Guimard en konden bezoekers een blik werpen in dit bijzondere huis. Momenteel is de Cercle Guimard bezig om samen met een geldschieter Hotel Mezzara de kopen , op te knappen en in te richten als de Fondation Guimard. Maar dat is een langzaam proces. Voorlopig moeten we het dus doen met de foto’s
Meer over de Cercle Guimard >>>>
Het About Art Nouveau blog over Hotel Mezzara >>>

Praktische informatie:
Architect: Hector Guimard
Adres: 60 rue Jean de la Fontaine
Gebouwd : 1910

Hotel Mezzara van Hector Guimard aan de Rue Fontaine in het 16e in Parijs

De hal van Hotel Mezzara

Een paar jaar geleden was Hotel Mezzara slechts voor een aantal weken te bezichtigen. Vanaf de hal mocht je een paar vertrekken in loeren. Dit is niet een heel mooie opname maar geeft wel een aardig beeld van de eetkamer

De glazen koepel in de hal van Hotel Mezzara

Hotel Guimard

Deze stadse villa werd gebouwd voor de architect zelf. Beetje ingeklemd tussen andere huizen. Guimard liet het bouwen als woonhuis en atelier. In 1912 namen hij en zijn vrouw het huis in gebruik. De bovenverdieping was werkruimte en atelier

Tot aan eind dertiger jaren heeft Guimard zelf in dit huis gewoond. Toen vond Guimard de dreiging vanuit Nazi Duitsland te groot worden voor hem en zijn joodse vrouw. Guimard vertrok in 1938 naar New York waar hij in 1942 op 75 jarige leeftijd overleed.

Praktische informatie
Architect Hector Guimard
Gebouwd 1909-1912
adres 122, Avenue Mozart
Metro Metro Michel Ange Molitor

Villa Roche/Jeanneret

Het gaat hier in feite om twee woonhuizen in een doodlopend straatje. Villa La Roche werd gebouwd voor een bevriende bankier en Villa Jeanneret voor zijn broer.

Tegenwoordig huist hier de Fondation Le Corbusier. Het huis is te bezichtigen van maandag t/m vrijdag. Raadpleeg de website voor exacte openingstijden.

Het is overigens verstandig om even te bellen om te verifiëren of ze open zijn, want het is mij gebleken dat de openingstijden in werkelijkheid niet zo strak worden gehanteerd als in de folder officieel vermeld staat.

Adresse : 10, square du Docteur Blanche
metro Jasmin
75016 Paris
Téléphone : 01.42.88.75.72
[email protected]

Parijs 1900

Eind 19e eeuwse en begin 20ste eeuwse architectuur in Parijs

Categorie archief: 16e arrondissement